معرفی کتاب رزم نامه یا شاهنامه کُردی اسطوره‌های کهن زاگروس

معرفی کتاب رزم نامه یا شاهنامه کُردی ، اسطوره‌های کهن زاگروس از جمله داستان­‌های رزم نامه (شاهنامه کُردی) که به شیوه­‌ی سینه به سینه نگاهداری می­‌شده‌­اند، بسیار سترگ و گسترده هستند. شماری از این داستان­‌ها در گذشته­‌های نزدیک به نظم درآورده شده و بر کاغذ نوشته شده‌­اند. شمار این داستان­‌های نوشته شده روشن نیست و برخی آنها را بیشتر از پنجاه می­‌دانند. من خود تا کنون نزدیک به بیست داستان را به دست آورده‌ام. از سوی دیگر، کسانی نیز هستند که هنوز برخی از این داستان­‌ها را در سینه دارند و چه بسا در میان آنها داستا‌ن‌­هایی نیز باشند که هنوز نوشته نشده‌اند.

داستان‌­های “رستم وسهراب” و “رستم واسفندیار” از این‌گونه بودند که برای نخستین بار نوشته­ شده‌­اند. از این رو، امید است که در روند این تلاش که اینک آغاز گردیده است، نه تنها بتوان همه­‌ی داستان­‌های نوشته شده را به چاپ رساند، بلکه همچنین بتوان دیگر داستان­‌های نوشته نشده را گردآوری نمود.

ای وای بر اسیری کز یاد رفته باشد

دردام مانده باشد، صیاد رفته باشد

آواز تیشه امشب از بیستون نیامد

گویا به خواب شیرین فرهاد رفته باشد

شادم که از رقیبان دامن کشان گذشتی

گو مشت خاک ما هم بر باد رفته باشد

به یاد او که جز نیکی نمی‌دانست

معرفی کتاب رزم نامه یا شاهنامه کُردی

اسطوره‌­های کهن زاگروس که به نام رزم نامه یا شاهنامه کُردی شناخته شده است، یکی از جلوه­‌های شگفت‌­آور میراث معنوی ایران باختری است. با وجود تلاش‌هایی که تا کنون انجام گرفته، خود این میراث معنوی هنوز بسیار کم شناخته شده است. برای شناخت بیشتر این پدیده، نیاز به پژوهش‌­های روشمند فراوان در آینده خواهد بود. در راستای شناخت بیشتر این جلوه، یعنی استوره‌­ها نیز، روشن است که دسترسی یافتن پژوهشگران به آنها را می­‌توان گام نخست شمرد.

داستان­‌های رزم ­نامه که به شیوه­‌ی سینه به سینه نگاهداری می­‌شده‌­اند، بسیار سترگ و گسترده هستند. شماری از این داستا‌‌‌‌‌ن‌­ها در گذشته­‌های نزدیک به نظم درآورده شده و بر کاغذ نوشته شده‌اند. شمار این داستان­‌های نوشته شده روشن نیست و برخی آنها را بیشتر از پنجاه می­‌دانند.

من خود (فریبرز همزه‌ای)تا کنون نزدیک به بیست داستان را به دست آورده‌ام. از سوی دیگر، کسانی نیز هستند که هنوز برخی از این داستان­ها را در سینه دارند و چه بسا در میان آنها داستا‌ن‎­هایی نیز باشند که هنوز نوشته نشده‌اند. داستان‌­های “رستم وسهراب” و “رستم واسفندیار” از این‌گونه بودند که برای نخستین بار نوشته­ شده‌­اند. از این رو، امید است که در روند این تلاش که اینک آغاز گردیده است، نه تنها بتوان همه­‌ی داستان­‌های نوشته شده را به چاپ رساند، بلکه همچنین بتوان دیگر داستان­‌های نوشته نشده را گردآوری نمود.

معرفی کتاب رزم نامه جلد اول

سرآغاز  این تلاش در راستای شناساندن اسطوره‌­های کهن زاگروس ( رزم‌نامه) یک پژوهش درباره­‌ی خاستگاه فرهنگی و زبانی آن است که خود، دستاورد سال‌­های بسیاری کار در کتابخانه­‌های گوناگون است. گفتمان­‌هایی که در این پژوهش پیش کشیده شده‌­اند، نه تنها می­‌توانند خوانندگان را در راستای دریافت استوره­‌های رزم­نامه یاری دهند، بلکه هر یک از آنها خواهد توانست، راه پژوهشگران گوناگون را برای رسیدن به گفتمان و پژوهش ویژه­‌ی آنها کوتاه نماید.

منِ نگارنده بر آن هستم تا همه‌­ی داستان‌­های نوشته و نانوشته­‌ی رز­‌م نامه را که تا کنون یافته‌­ام و یا در آینده به دست خواهم آورد، به ترتیب به چاپ برسانم. ولی از آنجا که شمار این داستان‌­ها روشن نیست، هنوز نمی­‌توان درباره­‌ی شمار جلدهایی که انتشار خواهند یافت سخن گفت. ولی برنامه چنین خواهد بود که به ترتیب به شیوه­‌ی سه جلدی،  این روند دنبال شود.

از این رو، در این گام نخست، به همراه آن یک جلدی که به “خاستگاه فرهنگی و زبانی” می­‌پردازد، داستان­‌های گورانی در دوجلد چاپ شداند که در آن هر داستان با یک چکیده­‌ی فارسی آغاز گردیده است. افزون بر این دو جلد، همه­‎ی داستان­‌های گورانی-لکی، کامل به نثر فارسی برگردانده شده‎­اند که آنها نیز در یک جلد گردآمده‏‎اند. در آینده نیز نخست، دیگر داستا‌ن­‌های رزم‌­نامه که دستنویس آنها در دست است، به همین شیوه‌­ی سه جلدی انتشار خواهند یافت. تلاش خواهد شد که  اگر به داستان‎های نانوشته دسترسی پیدا شد، درباره­‎ی آنها نیز همین شیوه پی‌گرفته شود.

معرفی کتاب رزم­ نامه جلد دوم 

شیوه‌ی رزم نامه ‌­خوانی (شاهنامه کُردی)

برای آشنایی خوانندگان با شیوه‌ی رزم‎­نامه‌­خوانی کردی، یک لوح فشرده به جلد نخست پیوست شده‌است که در آن بخش­‌هایی از یکی از داستان‌­های رزم­‎نامه خوانده شده است. این نمونه­‌های رزم‌نامه‌­خوانی، با یکی دیگر از جلوه­‌های تمدن یادشده­‌ی بالا همراه گردیده که همانا موسیقی بومی و آیینی است. من بر این باورم که در این شیوه­‌ی بسیار شگفت­‌انگیز، ما با یک دنیای موسیقایی کمترشناخته شده روبرو هستیم که خود بر گرفته از همان تمدن ناشناخته است. برای نشان دادن این ویژگی­ موسیقایی، در این جا دست به تجربه­‎هایی در درون آن زده شده است تا شاید به کسانی که با آن آشنایی ندارند شناسانده شود؛ چه کسانی که از کودکی با آن پیوند درونی پیدا کرده‌­اند، باور دارند که  هیچ موسیقی دیگری نتوانسته است، بدینگونه روان ایشان را تا ژرف­ترین بخش­‌های احساسی بشکافد و  ایشان را از خود بی خود کند.

معرفی کتاب رزم نامه جلد سوم 

اسطوره‌های کهن زاگروس و موسیقی آیینی و عرفانی

این اسطوره­‌ها و موسیقی آیینی و عرفانی، تنها دو جلوه­ از جلوه­‌های تمدنی هستند که من سال­‌های بسیاری را در راه کشف، دریافت و شناساندن آن به سرآورده‌­ام. با همه­‌ی اینها، امیدوارم که زمانی بتوانم به یک جا به همه­‌ی جلوه‌­های آن پرداخته و برای نخستین بار، یک کاخ فرهنگی را به جای بیرون کشیدن از زیر خاک، از میان فرهنگ شفاهی یک مردم درآورم و به بازسازی باستان‌­شناختی مردم­‎شناسانه­‎ی آن بپردازم.

معرفی کتاب رزم نامه جلد چهارم

تهیه مجموعه ۴ جلدی رزم‌نانه

لوح فشرده همراه مجموعه کتاب های رزم نامه ؛ قهرمان‌نامه برگردان فارسی داستانی از داستان‌های شاهنامه کُردی

دفتر همراه لوح فشرده قهرمان‌نامه

This post is available: