از کوچه­‌های خاکی سرتپه تا خاک دفتر شعر از فریبرز همزه‌ای

از کوچه­‌های خاکی سرتپه تا خاک دفتر شعر از فریبرز همزه‌ای

در این مجموعه جلوه‌های گوناگونی از اندیشه‌های به هم پیوسته که احساس و عاطفه‌ی شاعر را به خود مشغول ساخته، یافت می‌شود و خواننده را سخت تحت تأثیر قرار می‌دهد. احساس مسئولیت در برابر «خویشتن خویش» و «خویشتن فرهنگی»، در برابر طبیعت، هم‌نوعان، گذشته‌ی تاریخی پرفراز و نشیب و … یکی از تبلورهای اندیشه در این دفتر است.

نقش انسان در دفتر شعر از کوچه های خاکی سرتپه تا خاک

پرداختن به انسان یکی از مؤلفه‌های شعر معاصر فارسی است. تغییرات بنیادی جامعه‌ی ایرانی که منجر به انقلاب مشروطه شد، سبب تغییر در بسیاری از مفاهیم پذیرفته شده و جاری در شعر این دوره شد. یکی از این مفاهیم انسان است که با بحث‌های اجتماعی و مفهوم آزادی پیوندی ناگزیر دارد. مفهوم آزادی در این دوره با مفاهیم پیشین آن متفاوت است و آزادی در این دوره با مفهوم اومانیسم پیوندی تنگاتنگ دارد. «آزادی شعر بهار و فرخی و عشقی و عارف و لاهوتی و امثال ایشان از درون اندیشه­‌ی اومانیسم سرچشمه گرفته است» (شفیعی، ۱۳۹۰: ۴۶). به بار نشستن این مفهوم در شعر نیما است. 

یکی از محوری‌ترین عناصر شعر نیما انسان است. «انسان همواره نقطه‌ی عزیمت ذهن، ونشستگاه اندیشه و احساس نیماست. چه هنگامی که از خود بگوید، و چه زمانی که از دیگری بگوید» (مختاری، ۱۳۷۸: ۲۲۱). هستی و نیستی، حضور مادی و معنوی انسان از آغاز تا پایان، از مهم‌ترین دغدغه‌های شاعر مجموعه­‌ی از کوچه های خاکی سرتپه تا خاک است. من و من‌های او، چه به گونه‌ی هستی شناسانه و چه به صورت تاریخی – اجتماعی و تعین یافته در این مجموعه توصیف شده است. او گاه بدون تعین و با نگاهی هستی شناسانه حضور می‌یابد و گاه با تعین‌های گوناگون؛ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و … و در سنین گوناگون. کنش‌ها و واکنش‌های او در برابر مسائل گوناگون و در سنین مختلف تصویر شده است.

نسرین علی اکبری استاد ادبیات فارسی در دانشگاه کردستان

دفتر شعر از کوچه­‌های خاکی سرتپه تا خاک

چشمان ماهیان لوح فشرده شامل 12 قطعه از سروده‌های دفتر شعر از کوچه‌های خاکی سرتپه تا خاک با صدای فریبرز همزه‌ای

This post is available: